Học bổng chính phủ MEXT hay còn gọi là học bổng Monbukagakusho (文部科学省), là một trong những học bổng du học Nhật Bản được nhiều bạn mơ ước có được. Đây là học bổng do chính phủ Nhật cung cấp. Và đương nhiên, với một học bổng cực tốt- được miễn phí hoàn toàn chi phí vé máy bay, sinh hoạt phí, học phí cho toàn bộ thời gian học tại Nhật Bản, thì giành được học bổng không phải là điều dễ dàng.
Trong bài viết này, Morning Japan sẽ tổng hợp những kinh nghiệm “chiến đấu” để pass được học bổng chính phủ MEXT nhé. Những kinh nghiệm này đều là kinh nghiệm có thật từ chính các senpai đã đỗ học bổng.
Nào, mời bạn kéo xuống đọc. Biết đâu kể cả khi bạn không có ý định apply học bổng MEXT này thì vẫn có thể áp dụng kinh nghiệm quý báu của đàn anh để giành học bổng du học Nhật Bản khác?
Sơ lược về học bổng chính phủ MEXT
Học bổng MEXT có 7 loại khác nhau. Nhưng thường các bạn ở Việt Nam đi theo dạng học bổng đại học (sang Nhật học ĐH) và sau đại học (làm đề tài nghiên cứu ở Nhật). Mỗi dạng sẽ yêu cầu khâu chuẩn bị khác nhau. Bạn có thể xem thông tin tuyển sinh ở trang của Đại sứ quán như tại đây.
Về quy trình thì có ba vòng chính: nộp hồ sơ, thi viết và sau đó là thi vấn đáp.
Thời gian giữa năm là bắt đầu nhận hồ sơ. Sau đó 1 tháng là thi viết. 1 tháng sau nữa là thi phỏng vấn. Tháng 4 năm sau đó là lúc ứng viên trúng tuyển lên đường. Riêng học bổng sau đại học thì ứng viên có hai đợt sang Nhật là tháng 4 và tháng 10. Vì thế khâu chuẩn bị phải được bắt đầu từ năm trước khi bạn muốn nộp hồ sơ.
Ví dụ bạn muốn apply kì thi lấy học bổng đầu năm 2018 thì bạn cần gửi hồ sơ từ 5/2017. Và ôn luyện để thi hay khâu chuẩn bị giấy tờ phải từ cuối 2016.
Tỷ lệ chọi của các bạn apply đi học đại học sẽ cao hơn các bạn đi diện sau đại học. Thường thì suất đi dạng đại học ít hơn mà lại nhiều hồ sơ apply hơn. Vì thế các bạn apply học đại học cần chú ý nhé.
Học bổng MEXT rất được các bạn học sinh sinh viên quốc tế “chuộng” vì nó không quản lý đối tượng giành học bổng gắt gao. Học xong các bạn vẫn có thể xin ở lại Nhật và đi làm chứ không bị buộc phải về nước ngay như các học bổng khác.
Kinh nghiệm apply học bổng chính phủ MEXT
Nếu bạn định đầu tư thời gian để giành bất kì một học bổng nào, hãy xác định là bạn cần có khâu chuẩn bị thật tốt.
Khâu chuẩn bị hồ sơ
Bước 1
Hãy tìm cho mình một mentor. Mentor là ai? Đó là các anh chị đi trước đã từng đỗ học bổng chính phủ MEXT. Những người mentor là những người có kinh nghiệm “thực chiến”. Họ sẽ đưa ra cho bạn những lời khuyên bổ ích từ việc chuẩn bị hồ sơ cho đến ôn tập thi cử và phỏng vấn.
Bạn có thể lên Facebook để tìm cộng đồng du học sinh Nhật Bản với học bổng MEXT. Đơn cử là nhóm Monbukagakusho (MEXT) Scholarship Applicants. Đây là nhóm của các bạn học sinh quốc tế nên nói tiếng Anh. Hoặc nhóm Học bổng toàn phần chính phủ Nhật Bản MEXT. Hãy chủ động ngỏ lời nhờ sự giúp đỡ của những người đi trước nhé. Có khi chỉ cần chạy quanh hỏi bạn bè người quen là cũng ra kha khá mentor mà bạn không hề nghĩ đến là họ tồn tại ngay bên cạnh mình đó.
Bước 2
Đối với học bổng chính phủ MEXT cho đại học
Điều bạn cần làm là trau chuốt bộ hồ sơ của mình càng lung linh càng tốt. Với các bạn apply học bổng học đại học, điểm số cấp 3 sẽ là yếu tố quyết định. Điểm học đại học lúc bạn apply không đóng vai trò lớn đâu.
Thế nên tốt hơn hết là bạn nên có một học bạ cấp 3 thật đẹp. Giật giải tỉnh, thành phố, quốc gia, quốc tế càng tốt. Bởi, các ứng viên apply học bổng đại học đều là những người có thành tích cấp 3 tốt. Đặc biệt với những người đã xác định thi MEXT từ khi còn học cấp 3.
Thế nếu bảng điểm cấp 3 của bạn không quá xuất sắc thì sao? Bạn có thể bù lại khoản điểm số bằng khả năng ngoại ngữ. Bằng JLPT tiếng Nhật, IELTS, TOEIC, TOEFL tiếng Anh sẽ giúp làm nổi bật hơn hồ sơ của bạn. Hơn nữa, có sẵn vốn ngoại ngữ cũng giúp bạn trong quá tình học sau này tại Nhật. Vậy thì trước sau gì cũng phải học, sao không học lấy bằng ngoại ngữ để làm mình nổi bật hơn trong mắt người duyệt hồ sơ?
Ngoài ra, bạn cũng có thể liệt kê các hoạt động xã hội đi kèm với thư giới thiệu. Thư giới thiệu tốt nhất nên của những người có học vị cao. Ví dụ như các thầy cô trưởng phó khoa, hay các giáo sư, thạc-tiến sĩ…
Đối với học bổng MEXT bậc sau đại học
Thay vì bảng điểm GPA trong quá tình học Đại học, bạn nên nhấn mạnh vào đề cương nghiên cứu. Khả năng nghiên cứu và thành tích nghiên cứu của bản thân sẽ là yếu tố quyết định. Bên cạnh thành tích học tập tốt, bạn nên có thêm nhiều công trình nghiên cứu trong ngành học.
Hoặc, nếu các nghiên cứu của bạn có giải thưởng thì càng là một lợi thế cho bạn. Ngoài ra, hãy làm nổi bật khả năng thích ứng với môi trường học tập quốc tế. Đừng quên nhấn mạnh vào khả năng nghiên cứu độc lập nữa. Vì nghiên cứu đóng vai trò rất lớn trong hoạt động học tập sau đại học của bạn.
Với những bạn học lên sau đại học, nếu bạn có thể liên hệ được với giáo sư ngành học mình muốn của trường ĐH Nhật mà bạn sẽ apply, đó gần như là “giấy thông hành” cho bạn.
Bạn có thể tìm trên mạng những bài nghiên cứu của giáo sư bạn định nhờ hướng dẫn. Việc này vừa giúp bạn hiểu thêm về đề tài và có cơ sở đề xuất nguyện vọng phù hợp với kinh nghiệm của giáo sư đó, vừa giúp bạn xem xem liệu mảng nghiên cứu của người này có phù hợp với mong muốn của bạn.
Lưu ý
Bạn nên chủ động liên lạc với trường đại học bên Nhật và giáo sư hướng dẫn mình càng sớm càng tốt. Có thể là trước khi gửi hồ sơ apply học bổng chính phủ MEXT. Có giấy giới thiệu/đồng ý của trường bên Nhật giúp tăng sức nặng của hồ sơ bạn.
Khi bạn chọn đề tài cho luận án/nghiên cứu của mình, hãy chọn đề tài một cách thực tiễn. Không phải lúc nào bạn cũng chọn được làm đề tài mình thích. Có đề tài bạn thích nhưng lại không có giáo sư hướng dẫn hay trường đại học phù hợp thì sao? Vì thế nếu không theo được đề tài mình muốn, hãy xác định xem bạn nên theo ngành nào khác có liên quan.
Người Nhật rất coi trọng tính thực tiễn của nghiên cứu nên hãy chú trọng vào đề tài giải quyết các vấn đề hiện có ở Việt Nam. Từ đó tìm giáo sư/ngành học ở lĩnh vực đó tại Nhật Bản. Như vậy là bạn được đánh giá cao hơn rồi đó.
Một số tips chọn trường và liên hệ giáo sư
Về cách tìm giáo sư/ trường/ngành phù hợp, bạn có thể lên trang này để xem danh sách hoặc đơn giản là search Google (tiếng Anh hoặc tiếng Nhật) từ khóa liên quan đến đề tài. Một bạn chia sẻ rằng bạn ý đã tìm giáo sư hướng dẫn thành công với từ khóa “professor japan solid waste treatment” (đề tài bạn theo đuổi là xử lý chất thải rắn).
Tìm được tên giáo sư/trường rồi, bạn có thể vào website trường và gửi mail tới trường để xin liên lạc của giáo sư đó.
Ngoài ra, khi chọn trường/giáo sư, bạn cũng không nên chỉ nhắm vào trường top. Bởi những giáo sư nổi tiếng thường khá bận rộn và không có thì giờ đáp lại mail của bạn. Ngoài ra, nên chọn những giáo sư có kinh nghiệm học tập nước ngoài, có bài nghiên cứu tiếng Anh thay vì đơn thuần là tiếng Nhật.
Một số tips cho vòng hồ sơ
- Trình bày hồ sơ thế nào? Ngoài yếu tố nội dung “chất”, nêu được năng lực của bạn, bạn cần phải trình bày hồ sơ sao cho dễ nhìn. Font chữ được các anh chị đi trước rỉ tai nhau là font Times New Roman, cỡ 8.0, chữ đậm.
- Đừng ngại chỉnh sửa nhiều lần hồ sơ của bạn. Hãy sửa đến bao giờ bạn thấy thật hài lòng với bộ hồ sơ của mình. Nhớ làm cho mọi thứ liên kết với nhau thật logic trong hồ sơ nhé.
- Với thư giới thiệu, nếu bạn có thể gửi kèm trong phong bì có dán niêm phong của trường/người giới thiệu thì rất tuyệt. Bởi Nhật họ đề cao sự bảo mật cũng như trang trọng trong hình thức. Đây là tip của một bạn người nước ngoài đã apply thành công MEXT đấy.
- Nên nộp hồ sơ trước thời điểm deadline. Bởi, nếu bạn thiếu giấy tờ gì cần bổ sung, sẽ không dễ dàng gì để có thể có được giấy tờ đó trong ngày cuối cùng.
Vòng thi viết
Đối với các bạn apply học bổng học đại học
Nếu là thi khối tự nhiên A thì các bạn sẽ thi các môn: Toán, Lý, Hoá, Nhật, Anh. Khối tự nhiên B là Toán, Sinh, Hoá, Nhật, Anh. Khối xã hội thì thi Toán, Nhật, Anh. Vòng này tất nhiên điểm bạn càng cao thì càng tốt.
Vì tiếng Nhật không bắt buộc cho các bạn bậc tự nhiên nên các bạn có thể điền tên rồi ra về, nếu bạn không biết tiếng Nhật. Riêng các bạn khối Xã hội thì tiếng Nhật lại bắt buộc. Và bạn phải đạt được điểm cao. Độ khó của đề thi thì tương đương đề JLPT. Có các mức dễ đến khó như N1. Làm được mức khó này sẽ giúp bạn có nhiều khả năng qua cửa hơn.
Bạn có thể luyện trước các đề thi MEXT ở đây hoặc download trên mediafire ở đây.
Kiến thức trong bài thi MEXT đều là các kiến thức bạn học ở cấp 3. Tuy nhiên cũng cần phải luyện thêm sách nâng cao và học một chút một số sách ngoài chương trình. Bạn hãy kết nối với các anh chị mentor và hỏi họ những sách họ đã học thi nhé!
Đối với các bạn apply học bổng sau đại học
Phần thi viết của bạn sẽ là tiếng Nhật (bắt buộc) và tiếng Anh (không bắt buộc). Và khác với các bạn apply học bổng đại học, nếu đã pass thi viết thì bạn cần liên hệ tìm trường ĐH Nhật để apply ngay. Nếu bạn đã pass ở vòng thi viết mà không được trường ĐH Nhật nào chấp nhận vào học thì bạn cũng sẽ không được cấp học bổng.
Về cách tìm trường và viết giấy liên hệ giáo sư, các bạn có thể tham khảo trang Gakutomo nhé.
Một số tips cho vòng thi viết
Đầu tiên, khi ôn thi ngoại ngữ, bạn nên chú trọng việc ghi nhớ những từ chuyên ngành. Hãy xem trong các đề thi trước, những từ chuyên ngành là từ gì. Bởi nếu không biết thì có khi bạn hiểu câu hỏi nhưng đọc đáp án lại không biết lựa cái nào.
Cũng như kì thi đại học, bạn nên giữ bình tĩnh và tránh ôn cố trong 2 ngày cuối trước khi thi. Đặc biệt là đừng ngồi gà bài so đáp án với nhau sau khi thi. 10 phút nghỉ giải lao giữa mỗi môn thi hãy nghỉ ngơi thật sự.
Hãy mang theo một chai nước và đồ ăn vặt để ăn nạp năng lượng giờ giải lao. Uống nước giúp bạn giữ bình tĩnh tốt hơn. Tuy nhiên đừng uống quá nhiều kẻo lại mất thời giờ đi WC. Đồ ăn vặt nên mang chocolate hay đồ ngọt vì nó sẽ giúp bạn giải tỏa căng thẳng tốt.
Vòng phỏng vấn
Vượt qua vòng thi viết là bạn đã loại bỏ được phần lớn gánh nặng trong quá trình apply học bổng chính phủ MEXT rồi đó.
Tương tự các học bổng du học Nhật Bản khác, bạn sẽ có một vòng cuối là vòng phỏng vấn. Đừng quá căng thẳng vì đây thực chất là một buổi trò chuyện bằng ngoại ngữ mà thôi. Bạn có thể sẽ phải tập luyện trước tại nhà, thế nhưng đừng quá gồng mình dẫn đến mất tự nhiên.
Mục đích của buổi phỏng vấn là để xem bạn có thể giao tiếp tiếng Anh hoặc tiếng Nhật không? Nhắc lại mục đích apply học bổng của bạn. Hãy nhớ là luôn trả lời trung thực vì họ sẽ hỏi lại những điều bạn nói. Ví dụ nếu bạn nói bạn yêu thích AKB48 thì họ sẽ bảo bạn kể một số thông tin về nhóm này đó. Thường những câu hỏi này sẽ xuất hiện trong vòng phỏng vấn:
- Giới thiệu bản thân
- Vì sao bạn chọn du học Nhật Bản/tại sao bạn chọn đề tài nghiên cứu này?
- Hiểu biết về văn hóa Nhật Bản?
- Kế hoạch học tập/nghiên cứu của bạn?
- Sau khi học/nghiên cứu kết thúc, bạn có dự định gì? (nên trả lời rằng bạn muốn quay về Việt Nam và tiếp tục làm việc với chuyên môn đã học)
- Ngành học/nghiên cứu của bạn có ích gì với Việt Nam/Nhật?
- Vì sao bạn biết đến MEXT và vì sao chọn MEXT?
…
Các câu hỏi cũng sẽ đặt ra dựa trên hồ sơ bạn đã viết. Vì thế hãy lưu 1 bản copy của hồ sơ đã nộp và review lại hồ sơ trước vòng phỏng vấn nhé.
Một số tips vòng phỏng vấn
- Hãy đến đúng giờ
- Ăn mặc lịch sự. Trang phục được khuyến khích là mặc suit/vest (cả nam/nữ)
- Trả lời ngắn gọn, rõ ràng. Tránh suy nghĩ câu trả lời quá lâu hay liên tục ậm ừ
Kết
Như bạn thấy, có rất nhiều con đường sang Nhật và du học Nhật Bản cùng học bổng chính phủ MEXT là một trong những con đường tốt đẹp. Tuy chông gai nhưng xứng đáng với những người có khả năng vượt qua.
Bạn có muốn biết thêm về các loại học bổng du học Nhật Bản? Hãy comment và chia sẻ bài viết này cho bạn bè nhé!
Ngoài ra, chúng mình đang dành tặng các bạn 100% học bổng tiếng Nhật N5 tại trung tâm Hướng Minh trị giá 2.870.000đ. Hãy đăng kí email TẠI ĐÂY để có cơ hội nhận học bổng tiếng Nhật cực chất lượng này nhé.